W Lublinie w 1930 roku została założona przez rabina Majera Jehudę Szapirę Lubelska Szkoła Mędrców. Tym samym stała się ona największą uczelnią talmudyczną na świecie. Lubelska uczelnia to monumentalny gmach z obszernym korespondującym z nim placem. W budynku znajdowała się sala modlitwy, która rozlegała się na dwie kondygnacje wraz ze wbudowanymi galeriami wspartymi na kolumnach. Cała architektura zachowała swój stan do dzisiaj bez większych zmian. Obecnie w Lubelskiej Szkole Mędrców znajduje się niewielka synagoga, a w podziemiach zaplanowana jest budowa Muzeum Chasydyzmu. Będzie to pierwsze takie muzeum w całej Europie. Natomiast w salach przyległych do synagogi można w chwili obecnej podziwiać wystawę poświęconą historii jesziwy i jej założyciela. Dzisiaj budynek wrócił gminy żydowskiej i jest udostępniony dla turystów.
Jeszywas Chachmej Lublin – historia powstania
Inna nazwa Lubelskiej Szkoły Mędrców nosi nazwę Jeszywas Chachmej. Budowa Jesziwy wymagała ogromnych nakładów finansowych. Rabin Szapiro nie miał możliwości zebrać w kraju tak dużych środków pieniężnych, więc poprosił społeczność żydowską o pomoc i wsparcie. W latach 1924 – 1925 Rabin odwiedził Niemcy, Austrię, Czechosłowację, , Belgię, Holandię, Wielką Brytanię i Francję. Po długiej podróży i trudach, jakie włożył w poszukiwanie wsparcia, udało mu się łącznie zebrać 12,5 tysiąca dolarów. W 1926 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych i Kanady i tam również próbować swoich sił. Dzięki licznym przemówieniom i wykładom na temat Jesziwy udało mu się zebrać ponad 50 tysięcy dolarów. Tuż po powrocie rozpoczął budowę Jeszywas Chachmej w Lublinie.
Jeszywas Chachmej Lublin – zwiedzanie
W czerwcu w 1930 roku odbyło się uroczyste i dobrze zaplanowane otwarcie Jeszywas Chachmej. Lublińskie koleje zwiększyły liczbę wagonów i pociągów. Uruchomiono także dodatkowe miejskie linie autobusowe kursujące od dworca kolejowego do ulicy Lubartowskiej. Całą komunikację rozszerzono w taki sposób, aby na otwarcie mogło przybyć jak najwięcej osób. Całego porządku pilnowało kilkuset porządkowych i policjantów, ich zadaniem było także kierowanie ruchem. Dzisiaj Lubelska Szkoła Mędrców stała się obiektem, który można zwiedzać i podziwiać. Dostępna jest dla turystów codziennie w godzinach od 7:00 do 22:00.
Synagoga Jeszywas – dlaczego warto ją zobaczyć?
Wraz z budową Lubelskiej Szkoły Mędrców powstała również synagoga. Oprócz funkcji religijnych pełniła ona także inne, między innymi było to miejsce, w którym odbywały się wykłady jesziwy. Aula mogła pomieścić aż 200 studentów. Synagoga posiada 200 m kwadratowych i jest usytuowana na wysokości drugiego i trzeciego piętra południowego skrzydła budynku. Na ścianie wschodniej znajduje się aron – ha kodesz, a przed nią znajduje się podwyższona balustrada. Wchodzi się na nią na pięciu schodkach. Po lewej stronie szafy znajduje się niewielki ner tamid i tablica z hebrajską inskrypcją. Po prawej natomiast ta sama tablica, wraz z pozłacaną menorą oraz tablica pamiątkowa w języku angielskim upamiętniająca zagładę Lubelskich Żydów. Na środku natomiast znajduje się kwadratowa dwuwejściowa bima, otoczona kutą balustradą. Oficjalnie otwarcie Synagogi Jeszywas Chachmej Lublin miało miejsce 11 lutego 2007 roku. Była to pierwsza tego typu uroczystość. Rekonstrukcję synagogi sfinansowała polska społeczność żydowska.
Muzeum historii Jesziwy Mędrców Lublina
W Jeszywas Chachmej w Lublinie znajduje się multimedialna wystawa Muzeum historii Jesziwy Mędrców Lublina. Mieści się ona w pomieszczeniach przylegających do Synagogi Jeszywas Chachmej. Lublińska wystawa odzwierciedla historię Żydów żyjących na terenie Lublina, życie Rabina Majera Shapiry oraz historię szkoły Mędrców. Zwiedzanie muzeum rozpoczyna się już na schodach, gdzie można zauważyć oś czasu, czyli historię lubelskich żydów przedstawioną w datach. Jedno z pomieszczeń odwzorowuje wygląd kart Talmudu i prezentuje życie codzienne jesziwy. Natomiast wnętrze największej z sal, zostało całkowicie poświęcone Rabinowi Maierowi Szapir. Zebrany w niej materiał fotograficzny prezentuje sylwetkę Rubina i jego osiągnięcia. Na zdjęciach można zauważyć, jak wyglądało życie codziennie studentów i ich program nauczania. Dla odwiedzających udostępniona jest także biblioteka i czytelnia oraz znajdujące się w niej archiwum Jeszimy.