Lublin to miasto położone we wschodniej części Polski i jest na dziewiątym miejscu w kraju pod względem wielkości populacji. Na terenie Lublina znajduje się wiele historycznych i ciekawych zabytków, które robią wrażenie na każdym turyście nie tylko zafascynowanym historią. Miasto przyciąga do siebie oraz większą liczbę odwiedzających. Niektórzy przyjeżdżają do Lublina na jeden dzień, inni zaś poświęcają na zwiedzanie miasta cały weekend, a nawet tydzień. To, co uda nam się zobaczyć na terenie stolicy powiatu lubelskiego, zależy od ilości czasu. Istnieją jednak takie miejsca, które koniecznie trzeba odwiedzić, będąc w mieście Lublin. Zabytki na terenie miasta posiadają swoją historię, legendę oraz znaczenie i wartość dla mieszkańców. Jakie zabytki w Lublinie są obowiązkowym punktem na liście miejsc do odwiedzenia?
Dlaczego Lublin? – krótka historia miasta
Nazwa stolicy powiatu lubelskiego wywodzi się od imienia. Jednak ciężko jest stwierdzić, czy jest to imię kobiece, czy męskie. Przyrostek -in wskazuje jednak w większości na żeńską formę imienia, co sugeruje, że imienniczką miasta Lublin była kobieta. Początki osadnictwa na terenie miasta sięgają jeszcze VI wieku oraz są związane w głównej mierze ze wzgórzem Czwartek, a także z dzielnicą Sławin. Legenda mówi, że to właśnie na Czwartku została wzniesiona pierwsza miejska świątynia za sprawą Mieszka I, który kazał zburzyć pogański chram i postawić w tym miejscu kościół. Nie jest to jednak historia potwierdzona we wszelkiego rodzaju źródłach. To jednak z legend, w której zawierzają mieszkańcy miasta Lublin. Zabytki na jego terenie mają swoją historię oraz opowieści, które usłyszymy od tutejszych mieszkańców, aczkolwiek nie wszystkie są potwierdzone czarno na białym.
Wiek XV i XVI złotym czasem dla miasta Lublin
Zabytki na terenie centralnego ośrodka aglomeracji lubelskiej są piętnem historii miasta, ponieważ niektóre z nich zostały wzniesione w celu upamiętnienia bardzo ważnego dla miasta wydarzenia. Jednym z nich jest zawarcie Unii Lubelskiej między Litwą a Polską, a także ustanowienie Trybunału Koronnego dla Małopolski. Miasto Lublin posiada również w swojej biografii ciężkie lata i wydarzenia. Upadek miasta spowodowały przede wszystkim najazdy Szwedów, Rosjan, Kozaków, klęski żywiołowe oraz pamiętny w historii miasta pożar Lublina w 1719 roku. Działania w celu odbudowy miasta rozpoczęły się w XIX, kiedy to zaczęły powstawać cenne zabytki Lublina. Największy rozwój miasta następował od czasów wojny. Wówczas w Lublinie powstały nowe instytucje i budynki zachowane do dnia dzisiejszego. Obecnie rocznie liczba turystów w mieście przekracza wartość 7 tysięcy. Jakie zabytki w Lublinie warto zobaczyć, będąc w mieście?
Stare Miasto Lublin – zabytki, które warto zobaczyć
Starówka to zdecydowanie jedne z najcenniejszych rejonów miasta Lublin. Zabytki, jakie znajdują się na terenie Starego Miasta to przede wszystkim budynek dawnego Trybunału Koronnego, Brama Krakowska i baszta na Podwalu oraz archikatedra świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. Stare Miasto w Lublinie to jedno z nielicznych w Polsce, które przetrwało czasy II wojny światowej, dzięki czemu na terenie starówki nadal możemy podziwiać fragmenty skutków powojennych, które stanowią prawdziwe piętno przeszłości. Powojenne zabytki Lublina na terenie Starego Miasta to przede wszystkim urokliwe kamienice, które zostały wybudowane zaraz po zakończeniu II wojny światowej. Na terenie starówki do 1945 roku istniało prawdziwe żydowskie życie, które zostało całkowicie zniszczone przez Niemców. Pozostałości żydowskiego miasta odzwierciedlają jeszcze niektóre zabytki w Lublinie.
Archikatedra w Lublinie uśmiechem losu dla miłośników architektury barokowej
Kościół świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty to jedna z najstarszych barokowych świątyń o korzeniach włoskich. Projektowany był przez włoskich architektów jezuickich: Giovanniego Marię Bernardoniego oraz Giuseppe Brizio. Nieszczęściem dla świątyni był zaistniały w 1752 roku pożar, który unicestwił wiele dzieł sztuki takich jak ołtarze, nagrobki, czy cenne malowidła. Na szczęście niektóre z nich przetrwały i zachowały swój oryginał aż do dnia dzisiejszego. Archikatedra to niezwykle cenny kościół dla miasta Lublin. Zabytki pozyskane w wyniku pożaru, które możemy podziwiać we wnętrzu świątyni to m.in.: obrazy Franciszka Lekszyckiego, malowidła iluzjonistyczne, chrzcielnica odlana ze spiżu oraz wyglądający jak na Jasnej Górze obraz Matki Boskiej Płaczącej.
Brama Krakowska symbolem Starego Miasta Lublin
Zabytki znajdujące się na terenie starówki posiadają niekiedy tak unikatowy charakter, że po ujrzeniu ich zdjęcia od razu wiadomo, że mowa o mieście Lublin. Wśród cennych obiektów, zachowanych jeszcze z dawnych lat jest Brama Krakowska – jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Lublina, która stanowi pozostałość z XIV-wiecznych murów obronnych. Brama Krakowska wniesiona została w stylu gotyckim, aczkolwiek obecnie możemy również podziwiać zyskane przez nią w XVIII wieku elementy barokowe. We wnętrzu obiektu mieści się Muzeum Historii Miasta Lublin. Zabytki i cenne eksponaty możliwe do zobaczenia zdecydowanie są warte niecałych sześciu złotych za bilet. Bohaterem wystawy jest przede wszystkim mechanizm zegara wieżowego z 1903 roku. Ponadto, na najwyższym piętrze Bramy znajduje się niezwykły punkt widokowy, z którego możemy podziwiać piękne uroki panoramy miasta Lublin.
Zabytki Starego Miasta – Trybunał Koronny
Lublin to miasto, które było rozbudowywane i modernizowane wiele razy. Pierwotnie w centrum rynku zwracał uwagę stojący w tym miejscu ratusz, które rzekomo przypominał obecny ratusz w Tarnowie czy w Sandomierzu. Po jednym z pożarów w Lublinie mieszkańcy odbudowali ratusz, który został oddany na siedzibę Trybunału Koronnego dla Małopolski. W szlacheckiej Polsce budynek ten miał ogromną ważność, powstanie Trybunału oznaczał duży przełom dla miasta Lublin. Zabytki takie jak Trybunał Koronny w głównej mierze przyczyniły się do przyjazdu bogatych szlachciców z całej Polski do Lublina. Od 1578 na terenie obiektu odbywały się sprawy sądowe szlachty małopolskiej. Miasto Lublin wzrósł w swojej randze w porównaniu z innymi miastami, bardzo szybko stał się kolebką prawniczej Rzeczypospolitej. Jednakże Trybunał Koronny nie zawsze wydawał sprawiedliwe wyroki, co przypomina turystom i mieszkańcom legenda o “czarciej łapie.”
Czarcia Łapa – zabytki w Lublinie i ich legendy
Według legendy to właśnie na terenie Trybunału Koronnego w Lublinie miał się odbyć diabelski sąd zakończony odbiciem czarnej łapy na stole. Legenda ta opowiada o tym jak sędziowie Trybunału zostali przekupieni przez szlachcica, który miał konflikt z biedną wdową. Wyrok na kobietę był okrutny i niesprawiedliwy, w związku z czym oburzone diabły podszyli się pod sędziów i wydali nowy wyrok. Na znak swojej obecności odbili dekret czarcią łapą na sędziowskim stole. Obecnie pozostałości po tym wydarzeniu możemy podziwiać na zamku w mieście Lublin. Zabytki, które znajdują się na terenie obiektu to między innymi stół z wypalonym odciskiem dłoni.
Zabytki Lublina na wzgórzu zamkowym
Nie trudno przeoczyć tak słynne i bardzo często odwiedzane miejsce w mieście Lublin, jakim jest wzgórze zamkowe. Widać go już z dworca, a ciekawość co znajduje się na szczycie wzniesienia, dopada każdego, co przyjeżdża po raz pierwszy do miasta Lublin. Zabytki, jakie czekają na Ciebie na terenie obiektu to przede wszystkim Zamek Lubelski, który posiada ciekawą historię jeszcze za czasów panowania Kazimierza Wielkiego w XIV wieku. Wygląd zamku zdecydowanie nie wskazuje na tak odległe czasy jego powstania, ponieważ jest to bardzo zadbany teren zarówno w środku, na zewnątrz, jak i wokół zamku. Oprócz tego obiektu wzgórze zamkowe obejmuje również niezwykłą Kaplicę Trójcy Świętej, który stanowi najważniejszy zabytek na wzgórzu oraz wieża obronna Donżon – jedyny zachowany obiekt za czasów pierwszych Piastów.
Zamek Lubelski, a raczej… więzienie
Zabytki Lublina na wzgórzu zamkowym to m.in. zamek lubelski. Jego nazwa jest potoczna, ponieważ wygląd budynku wcale nie przypomina zamku, aczkolwiek obiekt został tak nazwany, ponieważ stoi na terenie, gdzie kiedyś rzeczywiście stał prawdziwy zamek. Wybudowany został wówczas przez Kazimierza Wielkiego. Pierwotnie była to drewniana warownia, która w latach 1341-1370 została przekształcona na murowany obiekt. Zamek o stylu gotyckim obejmował mury obronne, bramy, mieszkalne części oraz Basztę Żydowską. Obiekt za czasów panowania Króla pełnił wówczas rolę królewskiej kwatery, która była odwiedzana przez Kazimierza Wielkiego oraz ród Jagiellonów. Podobno do zamku przyjeżdżał również sam król Jagiełło w towarzystwie Królowej Jadwigi.
Więzienie w mieście Lublin. Zabytki na wzgórzu zamkowym
Budynek, który teraz znajduje się na szczycie wzgórza, nie jest zamkiem, acz więzieniem. Wojny, które rozpoczęły się w XVII wieku, wojska siedmiogrodzkie, kozackie i szwedzkie pozostawiły zamek oraz całe miasto Lublin w gruzach. Obiekt popadał w ruinę z każdą katastrofą Lublina, aż w XIX, kiedy Polska była pod zaborem rosyjskim, władze podjęły decyzję o rozebraniu zamku. W miejsce obiektu zostało wzniesione więzienie, które istniało przez całe 120 lat. To tutaj odbywały się tortury, kaźnie i uciski, gdzie ze swoim życiem walczyło wielu polskich bojowników: powstańcy, więźniowie II wojny światowej, członkowie Armii Krajowej, męczennicy Ludowej Polski, czy resort NKWD.
Kaplica Trójcy Świętej – najważniejszy obiekt na wzgórzu zamkowym
Pierwotnie na terenie obiektu ulokowana była pod tym samym wezwaniem Kaplica przed 1326 rokiem. Obecnie możemy podziwiać Kaplicę Zamkową powstałą w latach 1342-1370. Jest to niebywały obiekt z niebywałym wnętrzem i zewnętrzem. Wszystkie inne zabytki Lublina bledną przy wspaniałości Kaplicy Trójcy Świętej obejmującej wzgórze zamkowe. W pełni gotycki obiekt sakralny pokryty w środku bizantyjsko-ruskimi freskami, które nakazał namalować Władysław Jagiełło w 1418 roku. Obiekt stanowi punkt obowiązkowy na liście zabytków w Lublinie wartych zobaczenia. Freski w kaplicy to arcydzieło z bizantyjską tradycją. Co ciekawe, malowidła bardziej przypominają kann prawosławny niż katolicki. Fakt ten jest wielką zagadką dla pasjonatów, historyków sztuki, a nawet twórców, ponieważ Jagiełło został przecież królem wyznania katolickiego.
Cały wiek poświęcony Kaplicy Trójcy Świętej, czyli niezwykła geneza obiektu
Kiedy Władysław Jagiełło kazał namalować w kaplicy freski, świątynia potrzebowała prawie 100 lat, aby mogła być ukazana mieszkańcom i turystom miasta Lublin. Zabytki takie jak Kaplica Trójcy Świętej wyróżniają się nie tylko bogactwem ekspozycji, ale również niezwykłą historią i genezą. Podczas budowy więzienie pokryto wcześniejsze malowidła warstwą tynku, a ich ponownego odsłonięcia podjął się Józef Smoliński w 1899 roku. W pełnym blasku można było wejść i zobaczyć Kaplicę w 1997 roku. To prawie 100 lat pracy nad ukazaniem bogactwa Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie. Freski we wnętrzu świątyni robią niebywałe wrażenie, dlatego warto poświęcić trochę więcej czasu na dokładne przyjrzenie się malowidłom. Jeżeli będziesz patrzeć uważnie, może uda Ci się dostrzec obecny napis na ścianie w języku łacińskim. Zdanie zostało napiętnowane w 1569 roku i nawiązuje do najważniejszego wydarzenia dla Lublina i całej Polski, czyli Unia Lubelska.
Donżon, czyli wieża mieszkalno-obronna na wzgórzu zamkowym
Jest to jedyny element grodu lubelskiego zachowany z czasów pierwszych Piastów. Posiada ona trzy kondygnacje oraz grubość muru na ponad 3 metry. Na szczycie wieży znajduje się niezwykły punkt widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta Lublin. Zabytki w mieście mają swoje miejsca, gdzie zobaczyć na pewno niebywałe widoki Lublina, aczkolwiek panoramę miasta najlepiej oglądać z zamkowej Baszty lub ze szczytu Wieży Trynitarskiej. Aby wejść na szczyt Donżon, trzeba pokonać nieco wąską klatkę schodową, dlatego dla osób z lękiem wysokości tudzież z klaustrofobią może być to nie lada wyzwanie.
Muzeum Zamkowe – poznać historię miasta Lublin
Zabytki obejmujące wzgórze zamkowe to piętno historii i pamiętnych czasów królewskich Lublina. Jeżeli interesuje Cię szczegółowe poznanie losu zamku oraz miasta, koniecznie odwiedź Muzeum Zamkowe. Będąc w mieście Lublin widać i czuć, jak miasto do dnia dzisiejszego żyje wydarzeniem Unii Lubelskiej. To tutaj, w muzeum możecie zobaczyć słynny obraz namalowany przez Jana Matejkę przedstawiający to ważne dla Lublina wydarzenie. Obraz przedstawia scenę, kiedy została zaprzysiężona Unia na zamku lubelskim. Centralną postacią dzieła jest król Zygmunt August, który podnosi ku górze krucyfiks. Zwiedzając muzeum, poznasz wiele szczegółów związanych z życiem i panowanie Jagiellonów oraz ich wpływem na miasto Lublin. Zabytki, jakie można zobaczyć w ekspozycji stałej to m.in.: polskie i obce zbroje, medale, monety oraz prawie 150 obrazów. Warto poświęcić minimum godzinę na spacer salami muzeum, aby poznasz dzieje tak sentymentalnego miasta, jakim jest Lublin.
Zabytki poza ulicami Starego Miasta Lublin
Starówka Lublina to wielki i cenny teren, na którego poznanie tajemnic spokojnie można poświęcić dzień lub kilka dni. Przechodząc ulicami Starego Miasta, można napotkać bardzo ciekawe miejsca nie tylko w środku, ale również na zewnątrz. Lublin został zagospodarowany w taki sposób, że w niektórych miejscach można odbyć niebywałą podróż w czasie. Jednym z takich miejsc jest słynny Plac po Farze, gdzie niegdyś stał kościół farny pw. św. Michała Archanioła. Świątynia została rozebrana w XIX wieku, a my obecnie możemy podziwiać pozostałości, które świadczą o tym, jak ogromną budowlą był kościół. Jednakże, oprócz wartych zobaczenia miejsc na Starym Mieście, zabytki w Lublinie obejmują również spacer poza teren starówki. Co na Ciebie kilkanaście minut od centrum Starego Miasta?
Plac Litewski oraz pokazy fontann
To uroki Krakowskiego Przedmieścia miasta Lublin. Zabytki znajdujące się na terenie Placu Litewskiego to przede wszystkim liczne pomniki upamiętniające ważne osoby oraz wydarzenia dla Lublina. Oprócz tego, na terenie deptaku znajduje się piękna Fontanna Multimedialna, która za dnia stanowi legalne kąpielisko podczas wysokich temperatur, zaś wieczorami odbywają się tu liczne pokazy multimedialne. Widowisko to połączenie strumieni wody, muzyki, kolorowego światła oraz obrazu co w efekcie tworzy cudowny wodny spektakl. Harmonogram pokazów dostępny jest na stronie internetowej, spośród których najbardziej popularnym spektaklem jest „Sen o mieście”, który opowiada o kluczowych epizodach miasta Lublin. Zabytki, które zobaczycie jeszcze na Placu Litewskim to również całodobowa poczta oraz budynek Kościoła pw. św. Piotra i Pawła pochodzący z pierwszej połowy XVIII wieku.