Cmentarz przy ul. Lipowej w Lublinie jest najstarszym oraz najbardziej znanym tego typu miejscem we wschodniej części Polski. W jego skład wchodzą tak naprawdę cztery nekropolie: rzymskokatolicka, ewangelicko-augsburska, prawosławna, a także wojskowo-komunalna (do tej ostatniej można dostać się główną bramą wejściową od ul. Białej). Powstanie cmentarza przy ul. Lipowej w Lublinie datuje się na 1794 rok. Można na nim podziwiać nagrobki będące działami sztuki rzeźbiarskiej i odkryć jego niezwykły wielonarodowy oraz wielowyznaniowy charakter. To na tym cmentarzu pochowanych zostało wielu zasłużonych zarówno dla Lublina, jak i całej Polski ludzi, np. ksiądz Piotr Ściegienny, który był zesłańcem oraz działaczem chłopskim.
Cmentarz przy ul. Lipowej – co warto o nim wiedzieć?
Na cmentarzu przy ul. Lipowej pochowanych zostało również wielu żołnierzy armii austro-węgierskiej z I wojny światowej, żołnierzy Armii Krajowej, uczestników walk w 1939, a także bojowników, którzy zginęli w trakcie walk z bolszewikami. Cmentarz przy ul. Lipowej jest miejscem, które funkcjonuje w świadomości lublinian jako jedna nekropolia, mimo iż w rzeczywistości dzieli się ona na cztery części. Od 1985 r. cmentarz posiada status zabytku ze względu na walory zarówno historyczne, jak i artystyczne. Można na nim zobaczyć pomniki nagrobne wykonane przez takich artystów jak: Antoni Kurzawa, Ludwik Pyrowicz, Bolesław Jeziorański, Konstanty Laszczka i wielu innych.
Cmentarz przy ul. Lipowej w Lublinie – plan
W 1825 r. założona została część ewangelicko-augsburska sąsiadująca z częścią rzymskokatolicką cmentarza. Znajduje się ona w północnej części nekropolii. Po 1840 r. powstała część grecko-unicka, którą dziś nazywa się częścią prawosławną. W XX w., a dokładniej w 1915 r., część cmentarza rzymskokatolickiego władze austriackie przeznaczyły jako miejsce pochówku żołnierzy. W kolejnych latach utworzono osobny cmentarz, który obecnie nazywa się wojskowo-komunalnym. W północno-wschodniej części nekropolii mieści się wejście na cmentarz od ulicy Lipowej. Na cmentarzu znajdują się trzy kaplice: pw. Wszystkich Świętych w części rzymskokatolickiej, cerkiew pw. Świętych Niewiast Niosących Wonności w części prawosławnej, a także kaplica na cmentarzu wojskowo-komunalnym. Cmentarz przy ul. Lipowej w Lublinie to również miejsce, w którym znajduje się około 1000 grobów pochodzących z XIX w. wymagających odnowienia. Wiele grobowców jest opuszczonych.
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Lipowej w Lublinie
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Lipowej w Lublinie stanowi najstarszą część nekropolii. Pozwolenie na jego otwarcie zostało wydane przez biskupa chełmskiego i lubelskiego Wojciecha Skarszewskiego. Pierwsze regularne pochówki na nim datuje się na rok 1811, choć powstał on kilkanaście lat wcześniej. Nekropolia była obsadzona oraz ogrodzona lipami, stąd nazywano ją „Pod Lipkami” lub „Lipki”. Na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Lipowej w Lublinie pochowanych zostało wielu zasłużonych dla miasta oraz kraju ludzi. Znajdują się tu groby między innymi: zoologa, historyka nauki i żołnierza AK Gabriela Brzęka, pisarza Kazimierza Grześkowiaka, malarki Łucji Bałzukiewicz, kompozytora Romualda Lipko, a także fizyka Stanisława Ziemeckiego.